در مقالهی قبل با تعریف ارزش ویژهی برند و همچنین شاخصهای ارزیابی ارزش ویژه برند بر اساس (مدلBAV (Brand Asset Valuator آشنا شدید. ارزش ویژهی یک برند، مجموعه عواملی است که باعث میشود یک برند در ذهن مشتری مثبت، متمایز و مطلوب جلوه کرده و به همان دلیل آن برند را به رقبا ترجیح دهد. ارزش ویژهی برند بر اساس مدل BAV با اندازهگیری 4 عامل تمایز، ارتباط، کیفیت ادراک شده و دانش سنجیده میشود. همچنین با دو مفهوم قدرت برند و رفعت برند آشنا شدید: ترکیب دو شاخص تمایز و میزان ارتباط، میزان “قدرت برند” یا Brand Strength را تعیین میکند که شاخص مهمی برای پیشبینی عملکرد آتی و پتانسیلهای رشد و ارزشآفرینی آن برند در آینده است. برآیند دو شاخص اعتبار برند و دانش مشتری از برند، رفعت برند یا Brand Stature را میسازد. رفعت برند، حاصل عملکرد گذشتهی برندینگ بوده و درجهی اعتبار، پذیرش، شهرت و وفاداری به برند را نشان میدهد.
اکنون در این مقاله به تحلیل مدل BAV میپردازیم.
تحلیل مدل BAV
بر اساس مدل BAV برای ارزیابی قدرت و رفعت برند باید اثرات شاخصهای تمایز و ارتباط، همچنین اعتبار و دانش بر یکدیگر بررسی شود.
- اگر تمایز بیشتر از ارتباط باشد: متمایز بودن یک برند سبب جلب مخاطبان به سمت آن شده تا بخواهند محصولات یا خدمات آن برند را امتحان کنند و میزان ارتباط آن را با معیارهای شخصی خود بسنجند.
- اگر ارتباط بیشتر از تمایز باشد: در این حالت برند در مقایسه با رقبا، محصولات یا خدمات متمایزی عرضه نمیکند، بلکه صرفاً به علت تناسب با نیازها و درآمد مشتری و عواملی از این دست خریداری میشود.
- اگر اعتبار و کیفیت ادراک شده از دانش بیشتر باشد: تصمیمات مشتری بیشتر بر اساس احساسات و وفاداری خود نسبت به برند خواهد بود.
-
اگر دانش از کیفیت ادراک شده بیشتر باشد: در این حالت ممکن است مشتری تصور کند همه چیز و خصوصاً نکات منفی را در مورد برند و محصولات و خدمات آن میداند و دیگر نیازی به آگاهی بیشتر ندارد. در نتیجه ممکن است پیشقضاوتهای نادرستی دربارهی محصولات یا خدمات جدید آن برند داشته باشد.
جایگاه 1 : برندهای نوظهور
در این بخش، هر دو شاخص قدرت و رفعت برند در کمترین میزان خود قرار دارند. معمولاً برندهای نوظهور و یا برندهای قدیمی و بدون فعالیت متمرکز در این قسمت قرار میگیرند. برندهایی که در این قسمت قرار دارند باید برای افزایش قدرت برند خود تلاش کنند تا به ربع دوم راه پیدا کنند.
جایگاه 2 : برندهای موجود در Nicheبا پتانسیل رشد بالا
برندها در ابتدای مسیر برای رشد خود با بالا بردن تمایز و میزان ارتباط، سعی در افزایش قدرت برند دارند. در این حالت ممکن است جهت افزایش آگاهی از برند و خلق ارزش برای مشتریان از نیچ مارکتینگ(Niche Marketing) استفاده کنند. برای این منظور، گروهی خاصی از مخاطبان را هدف قرار داده و بخش خاصی از بازار را متناسب با آنان انتخاب میکنند. این برندها مایلند استراتژی ثبات را در این جایگاه دنبال نمایند. اما برندهایی که بازار هدف گستردهای دارند، در حال شناسایی پتانسیلهای رشد خود برای ورود به بخش رهبری بازار بوده و در این راستا برای افزایش رفعت برند (Brand Stature) تلاش میکنند.
جایگاه 3 : برندهای رهبر
برندهایی که هم قدرت و هم رفعت بالایی دارند، رهبر بازار هستند. سودآوری و نرخ بازگشت سرمایه برای برندها در این قسمت بسیار بالا بوده و پتانسیل بالایی نیز برای رشد و پیشرفت در آینده دارند. آنها در تلاش اند با پیادهسازی مدیریت استراتژیک برند، جایگاه خود را در رهبری بازار حفظ کرده و ارتقاء دهند.
جایگاه 4: برندهایی با بازار انبوه (Mass Market)
با وجود میزان رفعت بالا، شاخص تمایز در برندهای موجود این قسمت، در حال کاهش بوده و رفته رفته از جایگاه رهبری بازار خارج خواهند شد. برند ها در این شرایط میتوانند با تولید انبوه محصول فعلی، طیف گستردهای از بازار را از آن خود کنند. اگرچه این شرایط دوام چندانی نخواهد داشت.
جایگاه 5: برندهای در حال نزول
برندهایی که قدرت کمتر و یا به عبارتی تمایز پایین و میزان ارتباط کمتری دارند، در این ناحیه قرار گرفتهاند. در این مرحله برندها بسیار آسیبپذیر هستند و با چالش از دست دادن مشتریان وفادار و مشتریان بالقوهی خود روبهرو خواهند بود. در صورتیکه برندها در این مرحله استراتژیهای لازم را برای بالا بردن تمایز و میزان ارتباط خود به کار نگیرند، با خطر جدی حذف از بازار رقابتی مواجه خواهند شد.
شما میتوانید با برآورد کردن میزان 4 شاخص تمایز، ارتباط، کیفیت ادراک شده و دانش و همبستگی میان آنها، قدرت برند و رفعت برند خود را سنجیده و با محاسبهی ارزش ویژهی برند بر اساس مدل BAV، جایگاه برند و سایر رقبا را بر اساس این مدل تحلیل کنید. سپس با توجه به نتیجهی این تحلیل، بهترین استراتژی را جهت ورود به به بخشهای تازهی بازار یا بهبود جایگاه برند انتخاب کرده و اجرا کنید. تیم حرفهای آژانس دیجیتال مارکتینگ ماکان همواره آمادهی ارائهی راهکارهای استراتژیک برندینگ به کسب و کار شماست.